Voogdijbenoeming

Voor ouders met minderjarige kinderen is het belangrijk om een regeling te treffen voor het geval zij komen te overlijden als de kinderen nog geen 18 jaar zijn en daardoor niet in het ouderlijk gezag wordt voorzien. Als je geen voogd benoemt, zal een rechter moeten beslissen waar jouw kinderen na het overlijden van de beide ouders terecht komen. Dat kan een lastige situatie zijn, vooral als er meer gegadigden zijn. Het kan bovendien enige tijd duren voordat de rechter de situatie heeft bekeken en beoordeeld wie jullie minderjarige kinderen gaan verzorgen en opvoeden. Als de familie er niet uitkomt of er is geen familie meer, dan wordt een voogdijinstelling aangewezen.

Losse voogdijbenoeming of testament

Wil je deze onzekerheid niet of heb je zelf wensen voor een geschikte voogd, dan kun je een voogd aanwijzen in een afzonderlijke akte van voogdijbenoeming of in een testament. Naast het zorgen voor de alledaagse levensbehoeften van je kind (eten, drinken, kleding en woonruimte), gaat het ook om het nemen van beslissingen. Denk aan medische behandelingen of het aanhangen van een geloof. Een zelfgemaakt document is niet rechtsgeldig.

Wat dien je nog meer vast te leggen?

Vaak zal een losse voogdijbenoeming niet volstaan, maar is het ook wenselijk om andere zaken ten aanzien van de kinderen en elkaar bij testament te regelen. Enkele voorbeelden zijn:

• Besparing van erfbelasting.
• Financiële positie van je partner beschermen.
• Een executeursbenoeming om snel na overlijden als langstlevende partner de regie in eigen hand te hebben over de afwikkeling van de nalatenschap en niet afhankelijk te zijn van (de wachttijd bij) de rechtbank die zich eerst moet uitspreken over de vertegenwoordiging van de minderjarige kinderen.
• Instelling van een bewind als je de leeftijd van 18 jaar nog te jong vindt om je kind over zijn erfdeel te laten beschikken.
• Een uitsluitingsclausule om er voor te zorgen dat in geval van scheiding het erfdeel niet door jouw kind met een ex-partner hoeft te worden gedeeld.
• Een regeling voor de situatie dat het gehele gezin komt te overlijden.

Ouderlijk gezag

Wanneer de ouders van een minderjarig kind met elkaar zijn gehuwd, oefenen zij gezamenlijk het ouderlijk gezag uit. Van de ouders van een kind die niet met elkaar gehuwd zijn, heeft de moeder het ouderlijk gezag. De vader kan ook verzoeken zijn ouderlijk gezag aan te tekenen in het gezagsregister. De ouders hebben dan het gezamenlijk ouderlijk gezag. Overlijdt één van de ouders, dan krijgt de ander automatisch het ouderlijk gezag. Echter wanneer beide ouders komen te overlijden, is de vraag: “Wie gaat er voor de kinderen zorgen?”

Voogdijbenoeming buiten een testament om

Sinds 1 april 2014 kun je als ouders samen of alleen ook een voogd benoemen door een verzoek te doen bij de rechtbank tot aantekening van een voogdijbenoeming in het gezagsregister. Een mogelijk nadeel van een aantekening in het gezagsregister is, dat het een openbaar register betreft. Iedereen kan dus in beginsel informatie uit het register opvragen en heeft daarmee inzage in jouw wensen. Daarnaast kun je niet terecht bij de rechtbank voor nadere informatie over de voogdij en de taken en bevoegdheden van een voogd. Team NG kan je hierover uiteraard nader informeren.

Wie kun je tot voogd benoemen?

Voogdij kan door één of twee personen worden uitgeoefend. Wanneer je één voogd benoemt, kan deze de opvoeding en verzorging aan een ander overlaten. Bovendien is de voogd niet met zijn eigen vermogen onderhoudsplichtig.

Dit is anders indien twee voogden zijn benoemd. Gezamenlijke voogden hebben een eigen onderhoudsplicht ten aanzien van het minderjarige kind en zijn verplicht deze zelf te verzorgen en op te voeden. Als beide ouders een voogd willen benoemen, doen zij dat ieder in een aparte voogdijbenoeming. Het is mogelijk dat de ene ouder een andere voogd benoemt dan de andere ouder. Naast de voogd(en) kunnen één of meerdere opvolgende voogden worden benoemd oor het geval dat de benoemde voogd(en) de voogdij niet kan aanvaarden of de voogdij voortijdig wordt beëindigd.

Aanvaarding voogdij

Een voogd kan de benoeming pas accepteren ná het overlijden van beide ouders en hoeft dus niet bij de ondertekening van de akte aanwezig te zijn. Het is wel belangrijk je regelmatig af te vragen of de aangewezen voogd nog wel bereid en/of geschikt is om als voogd op te treden.

Ex-partner ook voogd

Indien je gescheiden bent kun je een beschermingsbewind regelen. Daarmee voorkom je dat het vermogen dat jouw minderjarige kinderen van je erven wordt beheerd door jouw ex-partner (die wellicht ook nog het gezag over jouw kinderen uitoefent). Ook kun je het ouderlijk vruchtgenot (bijvoorbeeld rente of dividend) van het erfdeel uitsluiten en er voor zorgen dat dit bij het erfdeel van je kind wordt gevoegd.