Levenstestament of algehele volmacht

Wat is een levenstestament?

Een levenstestament is een document, opgesteld en vastgelegd bij de notaris, waarin je jouw wensen en instructies doorgeeft aan de mensen en instanties om je heen voor het geval er tijdens je leven iets gebeurt waardoor je zelf niet meer jouw belangen kunt behartigen, dan wel dat je wegens afwezigheid tijdelijk je eigen belangen niet kunt behartigen. Vastleggen in een notariële akte heeft meerwaarde. De notaris geeft je advies over de mogelijkheden in jouw situatie, controleert jouw identiteit en of je ten tijde van het opstellen van de akte geestelijk in staat bent om je wensen te bepalen (controle wilsbekwaamheid). Door deze controle is de akte betrouwbaarder. Bij twijfel zal een onafhankelijk arts uitsluitsel moeten geven of de akte nog kan worden getekend.

Wat is een algehele volmacht?

Een algehele volmacht is een verklaring waarin staat dat een vertrouwenspersoon alle beslissingen mag nemen namens jou voor het geval tijdens je leven iets gebeurt waardoor je zelf niet meer jouw belangen kunt behartigen, dan wel dat je wegens afwezigheid tijdelijk je eigen belangen niet kunt behartigen. Ook het opstellen van een algehele volmacht gebeurt bij de notaris.

Wanneer heb je een algehele volmacht nodig en wanneer een levenstestament?

Het hangt er vanaf hoe uitgebreid je alles wilt regelen. Wil je alleen een vertrouwenspersoon aanwijzen dan kun kiezen voor een algehele volmacht. Als je uitgebreide wensen en behoeften wilt vastleggen voor het moment dat je het zelf niet meer kunt, dan kun je beter een levenstestament opstellen.

Wat is het verschil met een gewoon testament?

De naam zegt het al: een levenstestament is een testament dat werkt tijdens je leven terwijl een gewoon testament juist vastlegt wat er ná jouw overlijden met je nalatenschap moet gebeuren. Een in een testament benoemde executeur of bewindvoerder kan pas na jouw overlijden met zijn werkzaamheden beginnen, maar met een levenstestament kun je zorgen dat deze persoon ook al tijdens jouw leven zaken voor je kan gaan regelen.

Zelf de regie in handen houden

Het is in de eerste plaats voor jezelf van belang om vast te leggen wat jouw wensen en verzoeken zijn voor het geval je deze niet (meer) zelf naar voren kunt brengen. Maar het is ook voor iedereen die voor je zorgt of zakelijk met je samenwerkt van belang om te weten wat je wensen zijn. Dit geldt zowel voor je (zakelijke) partner, je kinderen en naaste familie, als ook voor zorghulpverleners. Jij houdt zelf de regie in handen en bepaalt wie je als vertrouwenspersoon (gevolmachtigde) aanstelt, die namens jou mag handelen. Wie je benoemt als vertrouwenspersoon is afhankelijk van je persoonlijke situatie. Echtgenoten of partners, wijzen elkaar vaak aan en/of één van hun kinderen. Maar dat hoeft niet. Dat bepaal je zelf. Het is ook mogelijk iemand anders in wie je vertrouwen hebt te benoemen, bijvoorbeeld een goede vriend. Ook bepaal je zelf wanneer het levenstestament ingaat en of de gevolmachtigde verantwoording moet afleggen voor zijn handelingen.

Wat kan ik in een levenstestament regelen?

In je levenstestament kan worden vastgelegd wat in jouw specifieke situatie van belang is. In de praktijk blijkt dat het vaak om de volgende zaken gaat:.

• Het regelen van je dagelijkse financiën en belastingzaken.
• Instructies voor de verkoop van je woning als je niet meer zelfstandig kunt wonen.
• Instructie voor het verdelen, verkopen of opslaan van meubels en de rest van de inboedel als je wordt opgenomen in een zorginstelling en niet meer terug kan naar je eigen woning.
• Wensen ten aanzien van de bewindvoerder, curator of mentor, mocht het nodig zijn dat deze door de rechter wordt benoemd.
• Praktische informatie voor de gevolmachtigde, zoals bijvoorbeeld een overzicht van bankrekeningen, verzekeringspolissen en de benodigde inlogcodes en wachtwoorden om de (digitale) zaken te kunnen regelen.
• Specifieke wensen rondom het regelen van de uitvaart en het al dan niet doneren van organen.
• Praktische zaken zoals je persoonlijke verzorging of de verzorging van je huisdier.
• Het wijzigen of laten verwijderen van profielen op sociale netwerken.
• Een (buitenland) volmacht voor bezit in het buitenland.
• Een ondernemersvolmacht om al je zaken als ondernemer, vennoot, bestuurder of aandeelhouder te regelen.
• Praktische informatie voor de gevolmachtigde waar en op welke manier je wilt worden verzorgd of medisch behandeld?
• Een medische volmacht om bijvoorbeeld zorgbehandelingen af te spreken.
• Verklaringen ten aanzien van jouw wensen voor je levenseinde, zoals een niet-behandelverklaring, een euthanasieverzoek of een dementieverklaring of levenswensverklaring.

Hoe regel ik mijn levenstestament?

Een levenstestament wordt (net zoals een gewoon testament) vastgelegd in een notariële akte. Dat betekent dus, dat de notaris je over de mogelijkheden informeert en met zijn specialistische kennis en ervaring advies geeft bij het opstellen van een levenstestament. Sommige handelingen, waarvoor in een levenstestament volmacht wordt gegeven, kunnen overigens alleen bij volmacht als deze notarieel zijn vastgelegd (bijvoorbeeld de volmacht om een hypotheek af te sluiten). 

Registratie van je levenstestament

Na ondertekening wordt de akte bij de notaris in de kluis bewaard en ontvang je zelf een afschrift, ofwel een door de notaris ondertekende kopie van de originele akte. De akte wordt geregistreerd in een Centraal Levenstestamentenregister (CLTR). Het CLTR biedt geen inzage in de inhoud van het levenstestament. Alleen notarissen hebben toegang tot de gegevens van het CTLR. Deze situatie is vergelijkbaar met het maken en registeren van een gewoon testament. Door de registratie kunnen belanghebbenden te weten komen of iemand een levenstestament heeft gemaakt en of deze niet herroepen is.

Wie ziet de inhoud van mijn levenstestament?

Het is natuurlijk niet de bedoeling dat ieder willekeurig persoon inzage kan krijgen in je levenstestament. Tegelijkertijd moet het levenstestament tijdens je leven door bepaalde personen kunnen worden geraadpleegd. Dat geldt niet alleen voor jezelf, maar ook voor een door jou in het levenstestament benoemde gevolmachtigde. Na je overlijden dient het levenstestament ingezien te kunnen worden door bijvoorbeeld je erfgenamen en een executeur. Wie wat en wanneer uit je levenstestament kan zien is ook maatwerk.

Als een arts of een (kanton)rechter informatie uit een levenstestament nodig heeft of wil weten of er een levenstestament is, dan kan hij daarvoor jouw notaris raadplegen. De notaris zal iedere keer de sluiswachter zijn die bepaalt wie er kennis mag nemen van de inhoud van je levenstestament.

Kan ik mijn levenstestament herroepen?

Je kunt het levenstestament op ieder moment herroepen of wijzigen zolang je op het moment van het herroepen van je levenstestament naar het oordeel van de notaris nog wel in staat bent om je eigen wil te bepalen. Omdat de herroeping door het maken van een notariële akte dient te gebeuren, kun je het levenstestament niet zomaar, zoals bij een codicil, thuis verscheuren.

Levenstestament beoordelen

Als je al een levenstestament hebt, is het goed om deze regelmatig tegen het licht te houden. Wetten en regels, maar ook jouw persoonlijke situatie en wensen veranderen. Het levenstestament kan dan anders uitwerken dan je had bedoeld. Het is daarom raadzaam je levenstestament regelmatig door te nemen en door team NG te laten beoordelen. Vanzelfsprekend kun je ook direct contact met team NG opnemen voor advies.