Afwikkeling erfenis

Na het overlijden van een familielid of partner komt er veel op je af. Een emotionele tijd met veel verdriet waar tegelijkertijd al veel moet worden geregeld. Team NG kan je in deze moeilijke tijd met begrip en raad en daad terzijde staan om je te helpen de afwikkeling van de erfenis in goede banen te leiden. De begeleiding door team NG kan zich beperken tot uitsluitend het afgeven van de verklaring van erfrecht of de verklaring van executele, maar wij kunnen ook de gehele zorg van de afwikkeling van de nalatenschap uit handen nemen.

In het geval van een volledige afwikkeling van de nalatenschap kan team NG je onder andere met het volgende behulpzaam zijn:

• Advisering van de erfgenamen, executeurs, legatarissen en legitimarissen.
• De begeleiding van de executeur.
• Het spoedig afgeven van de verklaring van executele en/of verklaring van erfrecht.
• Fiscale advisering bij de verdeling van de nalatenschap.
• Het opstellen en indienen van de aangifte voor de erfbelasting.
• De afgifte van legaten.
• De vastlegging van de vorderingen van de kinderen, de verdeling van de nalatenschap en eventuele rekening en verantwoording van de executeur.
• Inschrijving en bijwerking van de openbare registers zoals het kadaster en de kamer van koophandel.

Wat moet je regelen na een overlijden?

In de checklist ‘Wat moet ik regelen na een overlijden’ vind je de meeste zaken die je moet regelen na het overlijden. Dat zijn niet alleen praktische zaken, maar ook de afhandeling van belastingen en formaliteiten.

Wie regelt de afwikkeling van de erfenis?

Executeur

In een testament kan de overledene een executeur hebben aangewezen die de uitvaart moet regelen en de afwikkeling van de nalatenschap moet (laten) verzorgen. Ook is het mogelijk dat een codicil is gemaakt. Dat is een handgeschreven stuk voorzien van datum en handtekening van de overledene, waarin sieraden of spullen uit het huis aan bepaalde personen zijn vermaakt. Vaak bevindt het codicil zich thuis bij de overledene of is het in bewaring gegeven bij de notaris.

Een executeur heeft volgens de wet een aantal taken. Het hangt van het testament af wat er van je wordt verwacht als executeur. Je bent niet verplicht de rol van executeur op je te nemen. Desgewenst kan team NG deze taak van je overnemen. Als je besloten hebt om de taak van executeur op je te nemen moet je naar de notaris om een verklaring van executele te halen. Met die verklaring kun je bijvoorbeeld bij de bank of de verzekeringsmaatschappij aantonen dat je executeur bent. Daarnaast kan team NG je helpen met het opstellen van de boedelbeschrijving, het opstellen en indienen van de aangifte erfbelasting, de eindrekening en verantwoording en de decharge voor de verrichte werkzaamheden. Door decharge te verlenen, zeggen de erfgenamen dat je als executeur je taak goed hebt verricht en kunnen zij je daar niet later meer op aanspreken.

Team NG kan je als executeur voorlichten over wat je wel en niet mag doen en welke termijnen van belang zijn. Zo voorkom je dat de erfgenamen je aansprakelijk kunnen stellen. 

Erfgenaam

Als er geen executeur is, zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Vaak is het praktisch dat aan één van de erfgenamen of aan een onafhankelijk persoon zoals de notaris een volmacht wordt gegeven om de lopende zaken te regelen.

Erven volgens de wet

Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet of je erfgenaam bent en op welk deel je recht hebt. De wet verdeelt erfgenamen in vier groepen:

1. Partner, kinderen en hun afstammelingen.
2. Ouders, broers en zussen en hun afstammelingen.
3. Grootouders met hun (klein)kinderen; ooms, tantes, neven en nichten.
4. Overgrootouders en hun afstammelingen.

Erven volgens een testament

Als er een testament is, staat daarin of je erfgenaam bent.  Vaak zijn de familieleden van de overledene  erfgenaam maar soms ook een goed doel of een  goede vriend. Weet je niet zeker of er een testament is? Team NG kan dit nagaan bij het Centraal Testamentenregister en het testament opvragen bij de betreffende notaris.

Erfenis aanvaarden of niet?

Wanneer je zeker weet dat je erfgenaam bent volgens de wet of een testament dan is het belangrijk snel na te gaan of de nalatenschap mogelijke schulden bevat. Als erfgenaam ben je namelijk aansprakelijk voor de schulden van de overledene. Je hoeft een erfenis echter niet te accepteren als je dat niet wilt! Als erfgenaam kun je kiezen of je de nalatenschap zuiver aanvaardt, onder voorbehoud aanvaardt (beneficiair) of verwerpt.

Door zuiver te aanvaarden, erf je alle bezittingen en schulden samen met eventuele andere erfgenamen. Vermoed je dat de nalatenschap vooral uit schulden bestaat en dat die schulden hoger zijn dan het bezit? Dan is het slim om de erfenis beneficiair te aanvaarden, zodat je eventuele schulden niet uit eigen zak hoeft te betalen. Nadeel is wel dat je meestal de wettelijke vereffeningprocedure moet volgen. Team NG kan je daarover nader informeren.

Als je niet betrokken wilt worden bij de afwikkeling van de nalatenschap of aansprakelijk wilt zijn omdat er meer schulden dan bezittingen zijn, kun je de nalatenschap verwerpen. Je krijgt dan niets uit de nalatenschap; ook geen persoonlijke zaken zoals bijvoorbeeld een fotoalbum.

Erfgenamen jonger dan 18 jaar kunnen de erfenis nooit zuiver aanvaarden. De wettelijke vertegenwoordigers (meestal de ouders) kunnen kiezen tussen beneficiair aanvaarden en verwerpen, zodat de minderjarige erfgenamen worden beschermd tegen eventuele schulden. In het geval dat je beneficiair wilt aanvaarden of verwerpen, leg je een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Meestal wordt dit geregeld via de notaris met een volmacht zodat je niet zelf naar de rechtbank hoeft. Voor de verklaring bij de rechtbank betaal je griffierechten.

Als je de nalatenschap eenmaal hebt aanvaard, kun je niet meer op je keuze terugkomen. Voorkom dus dat je je hebt gedragen als erfgenaam en daardoor schulden uit eigen zak moet betalen, bijvoorbeeld door geld op te nemen van de gezamenlijke rekening, een schuldeiser te betalen met geld uit de nalatenschap of waardevolle spullen van de overledene mee naar huis te nemen. Sinds 1 september 2016 kunnen de erfgenamen de rechter echter vragen of zij de erfenis alsnog beneficiair mogen aanvaarden als de overledene schulden had die niet uit zijn administratie blijken. Deze schulden worden ‘onverwachte schulden’ genoemd. Laat je dus tijdig door team NG voorlichten en helpen met het maken van een keuze.

Verdeling

Bij het verdelen van de nalatenschap nemen alle erfgenamen samen de beslissingen en niet de executeur. Team NG kan je en jouw familie begeleiden bij een deskundige wijze van de verdeling en afwikkeling van de nalatenschap.